Miras kalan bir taşınmazı paylaşmakta zorlanan kardeşler…
Ya da birden fazla hissedarı olan bir arsada ortak karar alamayan paydaşlar…
İşte tam bu gibi durumlarda devreye giren hukuki yol: İzale-i Şuyu Davası.
İzale-i Şuyu Nedir?
“İzale-i Şuyu” Arapça kökenli bir terimdir ve “ortaklığın giderilmesi” anlamına gelir.
Hukuki olarak, bir taşınmaz üzerinde birden fazla kişinin ortak mülkiyet hakkı varsa ve bu ortaklık anlaşma yoluyla sona erdirilemiyorsa, mahkeme kararıyla ortaklığın kaldırılması işlemine izale-i şuyu denir.
Yani özetle:
➡️ Bir taşınmaz (örneğin ev, arsa, tarla) birden fazla kişiye aitse
➡️ Ortaklardan biri “artık bu paydaşlığı sürdürmek istemiyorum” derse
➡️ Diğerleriyle anlaşamazsa,
mahkemeye başvurarak ortaklığın sona ermesini isteyebilir.
İzale-i Şuyu Davası Nasıl Açılır?
-
Yetkili Mahkeme:
Taşınmazın bulunduğu yerin Sulh Hukuk Mahkemesi yetkilidir. -
Kimler Açabilir:
Hissedar olan herkes bu davayı açabilir.
Tek bir paydaş bile yeterlidir; tüm hissedarların rızası gerekmez. -
Gerekli Belgeler:
-
Tapu kaydı
-
Hissedar bilgileri
-
Taşınmazın açık adresi
-
(Varsa) taraflar arasındaki yazılı anlaşmalar
-
Ortaklık Nasıl Giderilir?
Mahkeme, taşınmazın bölünüp bölünemeyeceğini inceler:
🔹 1. Aynen Taksim (Bölünerek Paylaştırma)
Taşınmaz, teknik olarak bölünebiliyorsa (örneğin geniş bir arsa veya tarla gibi), her paydaşa kendi payına düşen kısmı verilir.
Bu durumda tapuda herkesin ayrı tapusu oluşur.
🔹 2. Satış Yoluyla Ortaklığın Giderilmesi
Taşınmaz bölünemiyorsa (örneğin bir apartman dairesi), mahkeme satışına karar verir.
Satış genellikle icra dairesi aracılığıyla açık artırma (ihale) şeklinde yapılır.
Elde edilen para, pay oranlarına göre hissedarlara dağıtılır.
İzale-i Şuyu Davasının Etkileri
-
Ortak mülkiyet sona erer.
-
Her paydaş kendi payına düşen kısmın parasını alır.
-
Ancak süreç uzun ve masraflı olabilir.
-
Açık artırmada taşınmaz piyasa değerinin altında satılma riski vardır.
Örnek Durum:
Bir baba vefat etti ve geriye 3 çocuğuna miras olarak bir ev kaldı.
Çocuklardan biri evi satmak isterken diğerleri satmak istemiyor.
Anlaşma sağlanamayınca satış yoluyla izale-i şuyu davası açılır.
Mahkeme evi ihaleyle satar, gelir 3’e bölünür.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
🔹 İzale-i şuyu davası ne kadar sürer?
Genellikle 6 ay – 1,5 yıl arasında sonuçlanır. Ancak bilirkişi raporu, itirazlar ve satış süreci uzatabilir.
🔹 Davayı kim açabilir?
Taşınmazda hissesi bulunan her paydaş açabilir.
🔹 Dava açmadan anlaşma mümkün mü?
Evet. Hissedarlar kendi aralarında satış veya taksim sözleşmesi yaparak da ortaklığı kaldırabilirler.
🔹 Satış sonrası paralar nasıl pay edilir?
Mahkemenin belirlediği oranlara göre, satış bedeli hissedarlara payları oranında dağıtılır.
🔹 Her zaman satış mı yapılır?
Hayır. Taşınmaz bölünebiliyorsa aynen taksim yapılır. Sadece bölünemeyen mallar satılır.
Sonuç
İzale-i şuyu davası, hisseli mülkiyetlerde çözüm üretmek için başvurulan hukuki bir çıkış yoludur.
Ancak bu davanın açılmadan önce hissedarlar arasında anlaşma zemini aranması, hem sürecin kısa sürmesini hem de malın değer kaybetmemesini sağlar.
