Miras kalan taşınmazlarda ya da birden fazla kişinin sahip olduğu mallarda, mülkiyet türü büyük önem taşır. Çünkü mülkiyet türü, taşınmazın nasıl kullanılacağını ve nasıl satılabileceğini doğrudan etkiler. Bu noktada iki kavram öne çıkar: İştirak (Elbirliği) Mülkiyeti ve Paylı (Hisseli) Mülkiyet.
İştirak (Elbirliği) Mülkiyeti Nedir?
-
Tanım: Bir mal üzerinde birden fazla kişinin payları belli olmaksızın ortak mülkiyet hakkına sahip olmasıdır.
-
En çok miras yoluyla taşınmaz edinildiğinde ortaya çıkar.
-
Ortaklardan hiçbiri kendi payını bağımsız olarak satamaz, devredemez.
-
Mal üzerinde yapılacak işlemler (satış, ipotek, kira vs.) için tüm ortakların oybirliği gerekir.
👉 Örnek: Miras kalan bir ev, tüm mirasçılara iştirak halinde geçer. Mirasçılardan biri kendi başına evi satamaz.
Paylı (Hisseli) Mülkiyet Nedir?
-
Tanım: Bir mal üzerinde birden fazla kişinin belirlenmiş oranlarda pay sahibi olmasıdır.
-
Pay oranı, tapuda açıkça yazılır (ör. %50 – %25 – %25 gibi).
-
Her paydaş, kendi hissesini bağımsız olarak satabilir, devredebilir veya ipotek ettirebilir.
-
Malın tamamı üzerindeki tasarruflarda (örneğin tüm evin satışı) yine tüm paydaşların onayı gerekir.
👉 Örnek: 3 kardeş bir arsa satın aldı ve tapuda %40 – %30 – %30 şeklinde hisseleri yazıldı. Her biri kendi payını satabilir.
İştirak ve Paylı Mülkiyet Arasındaki Temel Farklar
| Özellik | İştirak (Elbirliği) Mülkiyeti | Paylı (Hisseli) Mülkiyet |
|---|---|---|
| Payların Belirlenmesi | Paylar belirli değildir | Paylar oran olarak bellidir |
| Satış/Devir | Tek başına satış/devir yapılamaz | Paydaş kendi hissesini satabilir |
| Karar Alma | Tüm ortakların oybirliği gerekir | Paydaşlar kendi payları üzerinde bağımsızdır |
| Ortaya Çıkma Durumu | Genelde miras yoluyla | Satış veya sözleşme ile |
| Tapu Durumu | Tek isim altında ortaklık | Hisseler ayrı ayrı yazılır |
Sıkça Sorulan Sorular
❓İştirak mülkiyeti paylı mülkiyete dönüşebilir mi?
🔸Evet. Mirasçılar veya ortaklar anlaşırsa, mahkemeye başvurarak iştirak mülkiyeti paylı mülkiyete çevrilebilir.
❓İştirak mülkiyetinde mirasçı hissesini başkasına satabilir mi?
🔸Hayır. Önce iştirak bozulmalı ve paylar belirlenmelidir.
❓Paylı mülkiyette hisse satıldığında diğer paydaşların öncelik hakkı var mı?
🔸Evet. Şufa (önalım) hakkı vardır. Diğer hissedarlar, üçüncü kişiye satılan payı aynı şartlarla satın alma hakkına sahiptir.
Sonuç
-
İştirak Mülkiyeti, payların belli olmadığı ve tüm işlemlerde oybirliği gerektiren bir ortaklıktır.
-
Paylı Mülkiyet, payların belirli olduğu ve hissedarların kendi payları üzerinde tasarruf edebildiği mülkiyet türüdür.
Özellikle miras kalan taşınmazlarda, bu iki kavramın farkını bilmek; satış, paylaşım ve yatırım süreçlerinde büyük önem taşır.
Henüz yorum yapılmamış, sesinizi aşağıya ekleyin!